Eser almaya 90’lı yılların başında başlayan Latife Bayraktar, kendisini bir koleksiyoner olarak tanımlamadığını, gözüne, gönlüne, ruhuna iyi gelen ve evinde, çevresinde sürekli iletişim halinde olmak istediği eserleri aldığını ifade ediyor. ‘İşlerin benim ben olmama yardım ettiklerini, hayatı anlamlandırmama katkı sağladıklarını ve beni geliştirdiklerini düşünüyorum’ diyen Bayraktar ile koleksiyonu üzerine sohbet ettik.
Röportaj: İdil Bilge
Sanatla nasıl tanıştınız? Sanata dair hatırladığınız ilk anınız nedir?
Üniversite eğitimimin bir parçası olarak aldığım Sanat ve Mimarlık Tarihi dersleri sanırım bu konudaki ilk formasyonumu oluşturdu. 80’lerin Ankara’sındaki iki önemli sanat galerisi ki biri Artisan, diğeri Galeri Nev, genç bir öğrencinin feyz alacağı doğru adreslerdi. Değerli Hocam Serim Denel’in; ‘ Sanat çağını yansıtır’ cümlesi de baktığım her eserde kulaklarıma küpedir.
Koleksiyonerlik serüveniniz ne zaman ve nasıl başladı?
Ben kendimi koleksiyoner olarak tanımlamıyorum. Koleksiyonerlik çok daha ciddi, çaba ve adanmışlık isteyen bir ömürden daha uzun bir süreç. İçinde biriktirmek kadar dokümante etmek, sınıflandırmak, bakmak, muhafaza etmek ve paylaşmak da olan. Ben sadece gözüme, gönlüme, ruhuma iyi gelen ve evimde, çevremde sürekli iletişim halinde olmak istediğim eserleri alıyorum.
İlk aldığınız eser hangisiydi? Eserde sizi yakalayan şey neydi?
90’lı yılların ilk senelerinde Portakal Müzayede’den aldığım bir İbrahim Çallı eseri ile başladım.
Koleksiyonerliğinizin arkasındaki ana motivasyon nedir? Koleksiyonunuzu oluştururken ve eser alırken nelere dikkat ediyorsunuz?
Önce beni çekmesi lazım bir eserin. Sevmem gerek çünkü ben aldığım bir eserle sürekli diyalog içinde olmayı önemli buluyorum. Bir de bir meselesi olmalı, günceli yansıtmalı.
Koleksiyonunuzda yaklaşık kaç eser yer alıyor? Seçkinizde hangi isimler var?
Kaç eser olduğunu tam bilmiyorum. İbrahim Çallı’yla başlayan süreç ilk başta Şevket Dağ, Şefik Bursalı gibi klasiklerle sürdü, Hakkı Anlı, Ali Avni Çelebi, Selim Turan, Zeki Faik İzer, Hamit Görele, Nejat Devrim, Fahrelnissa Zeid, Abidin Dino, Fikret Mualla, Ferruh Başağa, Orhan Peker, Komet, Abdurrahman Öztoprak, Adnan Çoker, Ömer Uluç, Ergin İnan, Mustafa Ata, Aliye Berger, Selma Gürbüz gibi isimlerle devam etti.
Yakın zamanda ise Ebru Uygun, Ahmet Doğu İpek, Azade Köker, Yaşam Şaşmazer, Seydi Murat Koç, Murat Germen, İsmet Doğan, Esra Özdoğan, Esra Karaduman, Mustafa Boğa, İnci Furni, Ardan Özmenoğlu, Mustafa Can, Ahmet Duru, Melike Kılıç, Halil Altındere, Gülsün Karamustafa, Carlos Aires, Özer Toraman , Esra Gülmen , Hüseyin Aksoy, Burçak Bingöl gibi isimlerle devam ediyor.
Bu eserlerden sizin için özel bir hikâyesi olan varsa anlatabilir misiniz?
2022 senesi Aralık ayında hastanede yatarken, tam teşhis konulma sürecindeydim. Sevgili Ayşegül Sönmez’in Ortaköy Kethüda Hamamı’nda küratörlüğünü yaptığı ‘Time Is Love; Bir Dünya Gezisi Sahnesi’ isimli karma sergiyi online izlemeye çalışıyordum. Bir anda Esra Gülmen’in ters çalışan ve üstünde tersten ‘As if I won’t Die’ yazan işi beni çarptı.. ve aldım. Tam da benim o anki durumuma ve eserin anlamına uygun bir alım olduğunu düşünüyorum. Şu anda evde hep oturduğum koltuğun tam karşısında.
Koleksiyonunuzu özetlemeniz gerekse nasıl anlatırdınız? Topladığınız belirli bir sanat türü var mı?
Aldığım herşeyi görmek ve asmak isterim.. Bu İstanbul’daki evde, Ege’de, iş yerlerimizde veya çocuklarımın evlerinde olabilir. Bu bağlamda videodan biraz uzak duruyorum. Onun dışında beğendiğim herşeyi, bütçeme uygunsa ve asacak yer bulabiliyorsam almaya çalışıyorum.
Evinizde sergilediğiniz eserlerin yerini sık sık değiştiriyor musunuz? Aldığınız eserlerle ne kadar süre birlikte yaşıyorsunuz ve ne sıklıkla ev-depo ya da odalar arası yerini değiştiriyorsunuz?
Tüm eserleri asmaya çalışıyorum, depom yok. Ama bazı dolap içlerinde sırasını bekleyen işler var diyebilirim. Çok nadir yer değiştiririm. Bir esere bakarken sevdiysem eğer, ben bunu nerede konuk edebilirim diye düşünürüm hep.
Koleksiyonunuzu oluştururken profesyonel destek alıyor musunuz? Ya da yakın çevrenizde görüşlerine saygı duyduğunuz, fikrini aldığınız birileri var mı?
Profesyonel destek almıyorum. Dediğim gibi beğenim her zaman ön planda.. Sanat eserini yatırım aracı olarak hiçbir zaman düşünmedim. İşlerin benim ben olmama yardım ettiklerini, hayatı anlamlandırmama katkı sağladıklarını ve beni geliştirdiklerini düşünüyorum. Esra Aliçavuşoğlu, Ayşegül Sönmez, Yalçın Sadak’tan aldığım derslerin bana bu yolda ışık olduğunu söylemem gerek.
Satın aldığınız sanat eserlerini nereden buluyorsunuz ve hangi eserleri alacağınıza nasıl karar veriyorsunuz?
Yurt içi ve yurtdışı fuarlar, bienaller, sergi mekanları, galeriler eserleri yoğunlukla takip ettiğim mecralar. Pandemiden bu yana online’da gördüğüm kimi eserleri de bazen gidip yerinde görerek, bir iki kez de görmeden aldığım oldu. Gidemediğim bir sergi veya fuardan rica ediyorum görselleri paylaşıyorlar. Hatta bir kaç kez instagram’dan takip ettiğim hesapların da yol gösterici olduğunu söyleyebilirim.
İlk kriterim eseri sevmem, kendime yakın görmem. Sevgili eşimin de bu konuda bana son kararı vermede değerli katkıları oluyor.
Hangi galerileri, fuarları ya da platformları takip ediyorsunuz?
Saha Derneği üyesiyim, oradaki etkinlikler, birlikte çıkılan bienal gezileri, sanatçı atölyeleri ve sergi paylaşımları insanı çok zenginleştiriyor. Gittiğim şehirlerdeki müzeler, bienaller, Art Basel, Frieze, Arco Madrid, Artissima gibi fuarları zaman zaman takip ediyorum. Anna Laudel Galeri, Ferda Art Platform, Galeri Nev, Galerist, Pi Art, Works Pilot Galeri, Zilberman gibi galeriler çoğunlukla takip ettiklerim. Sanatçıların ve çeşitli galerilerin instagram hesapları da radarımda.
Dijitalleşme koleksiyonerlik anlayışınızı değiştirdi mi? Bir eseri online mecrada görüp alım yapıyor musunuz?
Hayatın her alanında olduğu gibi dijitalleşme hem sanatın üretilmesi hem de paylaşılmasında avantajlar kadar tehditleri de beraberinde getiriyor. Dijital sanatta gençlerin çok iyi işler ürettiklerini görüyorum. Daha önce de belirttiğim gibi online görüp aldığım bir kaç eser oldu.
Eserin ardındaki sanatçıyla tanışmak sizin için ne kadar önemli?
İlk resim aldığım zamanlarda çok dikkat etmezdim ama zamanla çok önemli olduğunu, sanatçıyı tanımanın işe başka bir boyut ve renk kattığını gördüm.
Okuyuculara Kolekta üzerinden yakın takibe alınacak 10 sanatçı önermenizi istesek hangi isimleri söylersiniz?
Güler Güçlü, Seçil Büyükkan, Ahmet Duru, Sinan Demirtaş, Ahmet Aydın Atmaca, Ali Alışır, Ansen, Azade Köker, Burçak Bingöl, Yaşam Şaşmazer.
Son dönemde takip ettiğiniz sanatçılar kimler?
Ahmet Doğu İpek, Güneş Terkol, Esra Karaduman, Server Demirtaş, Murat Germen, Melike Kılıç, Hüseyin Aksoy, Burçak Bingöl, Yaşam Şaşmazer, Esra Özdoğan, İnci Furni ilk aklıma gelenler… ama bu listeyi çok çok uzatmak mümkün.
Henüz hiç eser almamış birine ya da genç koleksiyonerlere tavsiyeleriniz ne olurdu?
Öncelikle felsefe ve sanat tarihi eğitimi almaları ve kendi topraklarının, insanlarının dinamiklerini, eğilimini, geçmişini, sanatını öğrenmeleri… Eskisi gibi değil, şimdi sanat eserlerini izleyebilecekleri onlarca dijital platform var. Çok okumaları ve göz terbiyesini geliştirmeleri gerek. Sanat fuarları, bienaller, galeriler ve sanatçı atölye gezileri oldukça öğretici ve yol gösterici.
Sanat dışında, bugünlerde sizin kendi göndeminizde neler var? Projelerinizden bahseder misiniz?
Bitirmek üzere olduğum bir ofis yerleşmesi var. Genellikle emekliliğin tadını çıkarıyor, müze, galeri, bienal, fuar vs geziyorum.
